Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. dr hab. med. Eleonory Reicher, w partnerstwie z Fundacją Aktywności Społeczno-Ekonomicznej (FASE), w okresie od 1.07.2020 r. do 30.11.2023 r. realizuje projekt pt. „Program profilaktyki chorób odkleszczowych Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji” nr POWR.05.01.00-00-0005/20 w ramach Programu Wiedza Edukacja Rozwój, współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt realizowany jest na terenie makroregionu centralnego, w województwach mazowieckim i łódzkim.

Borelioza z Lyme jest najczęściej występującą na półkuli północnej chorobą przenoszoną przez kleszcze. Czynnikiem etiologicznym są krętki z gatunku Borrelia burgdorferi sensu lato. Na obszarach endemicznych boreliozy z Lyme ryzyko zakażenia człowieka przez Borrelia burgdorferi sensu lato jest zdeterminowane przez ilość i częstość występowania zakażonych kleszczy (wektorów). Tereny naturalnego bytowania kleszczy w środowisku; grunty orne, sady, łąki i pastwiska, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione wg danych z 2017 roku stanowią ok 70% powierzchni makroregionu centralnego. Ryzyko to determinowane jest także przez zachowania ludzkie, które wpływają na prawdopodobieństwo ukłucia przez kleszcza.

Osobami szczególnie narażonymi ze względu na wykonywany zawód są:

• pracownicy leśni,
• rolnicy i zamieszkujący tereny wiejskie,
• żołnierze,
• biolodzy pracujący w środowisku naturalnym,
• wykonujący inne prace w terenie, np. elektromonterzy prowadzący i nadzorujący linie energetyczne, pracownicy wykonujący melioracje itp.

Ryzyko związane jest też z uprawianiem hobby i innych czynności w czasie wolnym od pracy – dotyczy:

• myśliwych,
• wędkarzy,
• uczestników atrakcji przyrodniczo-krajoznawczych,
• uczestników obozów przetrwania,
• zbieraczy runa leśnego.
• Narażenie występuje też w środowisku przydomowym, u osób podejmujących aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, wśród roślinności, która sprzyja przetrwaniu kleszczy (ogrodnictwo).

Głównym celem projektu jest zmniejszenie zapadalności i poprawa wykrywalności boreliozy z Lyme, poprzez działania edukacyjno-informacyjne i diagnostyczne wśród osób z populacji w wieku aktywności zawodowej (w wieku min. 15 lat), ze szczególnym uwzględnieniem osób z grup ryzyka ze względu na wykonywany zawód i uprawiane hobby.

Cele szczegółowe:

• Poprawa poziomu wiedzy i świadomości z zakresu epidemiologii i profilaktyki boreliozy z Lyme przez ukierunkowaną edukację wśród uczestników programu,
• Poprawa dostępności diagnostyki w kierunku boreliozy przez udostępnienie testów diagnostycznych na poziomie POZ u osób z nietypową postacią rumienia wędrującego,
• Zwiększenie liczby wykrytych przypadków boreliozy wczesnej wśród uczestników programu,
• Zmniejszenie liczby rozpoznań późnych stadiów boreliozy z Lyme, takich jak neuroborelioza, borelioza stawowa, Lyme carditis, poprzez wczesne wykrywanie choroby.

Działania podejmowane w ramach projektu mają na celu efektywne wdrożenie programu profilaktyki chorób odkleszczowych, wypracowanie współpracy pomiędzy wysokospecjalistycznym ośrodkiem a lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej oraz szpitalami ogólnymi, w celu przeciwdziałania zjawisku fragmentacji opieki nad pacjentem, w zakresie koordynowanych ścieżek kierowania pacjentów do dalszej diagnostyki i leczenia oraz zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa o chorobach przenoszonych przez kleszcze.

Kto może wziąć udział w projekcie?

• Personel medyczny – lekarze i pielęgniarki z placówek Podstawowej Opieki zdrowotnej, których siedziba znajduje się na terenie makroregionu centralnego (województwo mazowieckie, łódzkie),
• Osoby w wieku aktywności zawodowej z woj. mazowieckiego i łódzkiego, w szczególności zamieszkujące regiony częstego występowania kleszczy i wykonujące zawody, które sprzyjają podwyższonemu ryzyku kontaktu z tymi pasożytami.

Więcej informacji udziela biuro projektu „Program profilaktyki chorób odkleszczowych Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji”

ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa
tel.: 22 670 95 76
e-mail: odkleszczowe@spartanska.pl